SOSYAL GÜVENLİK EKONOMİSİ

Sosyal güvenlik, dışsal faydalara sahip bir yarı kamusal mal ve hizmet olarak kamunun yükümlülükleri arasında bulunmaktadır. Devletin anayasal görevleri arasında da yer alan sosyal güvenlik, bir kamu ekonomik birimi olan sosyal güvenlik kuruluşları aracılığıyla sunulmaktadır. Sosyal güvenlik sistemimiz, 1990’lı yıllardan bu yana finansman sorunu yaşamaktadır. Sunulan hizmetin ve gelir garantisinin düzeyi kesimleri memnun etmemekte, sistem açıkları için bütçeden transferler gerçekleştirilmekte, bu gelişmeler ekonomik ve sosyal yaşamı olumsuz etkilemektedir. Elinizdeki kitap, sosyal güvenliğin özellikle 1990’lı yılların başında ortaya çıkan ve bugün taşınamaz konuma gelmiş olan finansman problemini ortaya koymayı ve yol açtığı ekonomik ve sosyal sonuçları tartışmaya açmayı amaçlamaktadır. Ayrıca uzun dönemli aktüeryal dengeleri yeniden kurma ve kurumsal etkinliği gerçekleştirme vaadleri ile 2008 yılında hayata geçirilen sosyal güvenlik reformunu, sosyal ve ekonomik problemlere verdiği yanıtlar çerçevesinde, analiz etmeyi hedeflemektedir.

SATIN AL

İÇİNDEKİLER

SOSYAL GÜVENLİK EKONOMİSİ

(Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sisteminin Açıkları, Finansmanı Ve Reformu)

BİRİNCİ BÖLÜM : SOSYAL GÜVENLİK, SOSYAL REFAH KAVRAMLARI VE SOSYAL GÜVENLİĞE KAMUSAL MÜDAHALE

1. SOSYAL GÜVENLİK KAVRAMI VE AMACI

2. SOSYAL GÜVENLİK, SOSYAL REFAH VE KAMUSAL MÜDAHALE

2.1. Bireysel Refah ve Sosyal Refah Nitelemeleri

2.2. Sosyal Refahın Gerçekleştirilmesinde Etkinlik ve Adalet İlkeleri

2.2.1. Etkinlik İlkesi (Piyasa Aksaklıkları)

2.2.1.1. Dışsal Fayda ve Zararlar

2.2.1.2. Eksik Piyasalar

2.2.1.3. Asimetrik Bilgi (Ters Seçiş ve Ahlaki Tehlike)

2.2.2. Adalet İlkesi

2.2.3. Sosyal Refah Fonksiyonları Açısından Etkinlik ve Adalet Arasındaki Çatışma

2.2.3.1. Faydacı Sosyal Refah Fonksiyonu

2.2.3.2. Rawlsçu Sosyal Refah Fonksiyonu

3. SOSYAL GÜVENLİĞE KAMUSAL MÜDAHALENİN TARİHSEL GELİŞİMİ

İKİNCİ BÖLÜM : SOSYAL GÜVENLİĞİN FİNANSMANI VE TÜRKİYE’DE SOSYAL GÜVENLİĞİN FİNANSMAN PROBLEMİ

1. SOSYAL GÜVENLİĞİN FİNANSMAN KAYNAKLARI

1.1. Primler (Parafiskal Gelirler)

1.2. Vergiler

1.3. Diğer Kamu Gelirleri

2. SOSYAL GÜVENLİĞİN FİNANSMAN YÖNTEMLERİ

2.1. Dağıtım (Pay-As-You-Go) Yöntemi

2.1.1. Primli Sistemler

2.1.2. Primsiz Sistemler

2.2. Fonlama (Kapitalizasyon) Yöntemi

1. TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN FİNANSMAN PROBLEMİ VE EKONOMİK YANSIMALARI

3.1. Sosyal Güvenlik Kurumlarına Bütçeden Yapılan Transferler (1994-2014)

3.2. Sosyal Güvenlik Açıklarının Artış Trendi

3.3. Sosyal Güvenlik Açıklarının Kamu Borç Dinamiğine Yansımaları

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN FİNANSMAN PROBLEMİNE YOL AÇAN FAKTÖRLER

1. DEMOGRAFİK FAKTÖRLER

1.1. Nüfusun Yaşlanması

1.2. Aile Yapısındaki Değişim

2. POLİTİK FAKTÖRLER (SOSYAL GÜVENLİĞE İLİŞKİN TUTARLI DEVLET POLİTİKASININ OLMAYIŞI)

2.1. Erken Emeklilik ve İkincil Emek Piyasası

2.1.1. Aktif-Pasif Oranının Düşmesi

2.1.2. Bağımlılık Oranının Yükselmesi

2.2. Fonların Verimsiz Kullanımı

3. EKONOMİK FAKTÖRLER

3.1. Enflasyon

3.2. İstihdama Yönelik Sorunlar

3.2.1. İşsizlik ve Kayıt Dışılık

3.2.2. Kapsam Yetersizliği

3.3. Prim Tahsili Sorunları

3.3.1. Prime Esas Kazanç Sınırlarının Düşüklüğü

3.3.2. Prim Borçları ve Gecikme Cezalarına Uygulanan Aflar

3.4. Tedavi Giderlerindeki Artış

3.5. Sosyal Güvenliğe Devlet Katkısının Azalması

4. AKTÜERYAL FAKTÖRLER (NİMET-KÜLFET DENGESİNİN KURULAMAMASI)

4.1. Aylığa Hak Kazanma Şartlarının Kolaylaşması

4.2. Prim Karşılığı Olmayan Ödemeler

5. YÖNETİMSEL FAKTÖRLER

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : SOSYAL GÜVENLİKTE YENİDEN YAPILANMA : SOSYAL GÜVENLİK REFORMU   

REFORM GİRİŞİMLERİ

1.1. RESMİ ÇALIŞMALAR VE PROJELER

1.1.1. Sosyal Taraflar ve Kamu Kuruluşlarının Raporları

1.1.2. Zelenka Raporu

1.1.3. ILO Sosyal Güvenlik Ağı Projesi

1.2. 1999 REFORMU

1.2.1. Parametrik Reformlar

1.2.2. İşsizlik Sigortası

1.2.3. Kurumsal Düzenlemeler

1.2.4. Bireysel Emeklilik Sistemi

1.3. 2003 REFORMU VE HEDEFLER

2. 2003 REFORMUNUN BİLEŞENLERİ

2.1. GENEL SAĞLIK SİGORTASI

2.1.1. Sağlık Hizmeti ve Finansmanında Reform Öncesi Durum

2.1.2. Genel Sağlık Sigortası’nın Özellikleri

2.1.2.1. Kapsanan Nüfus

2.1.2.2. Sistemin Finansmanı – Katkı Payı

2.1.2.3. Sağlık Hizmetine Erişim – Sevk Zinciri

2.1.3. Genel Sağlık Sigortası’nın Etkileri ve Değerlendirmesi

2.2. EMEKLİLİK SİGORTASI

2.2.1. Emeklilik Sisteminde Reform Öncesi Durum

2.2.2. Emeklilik Sigortası’nın Özellikleri

2.2.3. Emeklilik Sigortası’nın Etkileri ve Değerlendirmesi

2.3. SOSYAL YARDIMLAR VE PRİMSİZ ÖDEMELER

2.4. TEK ÇATI YAKLAŞIMI

2.4.1. Sosyal Güvenlik Sisteminin Reform Öncesi Kurumsal Yapısı

2.4.2. Tek Çatı Yaklaşımı’nın Özellikleri

2.4.3. Tek Çatı Yaklaşımı’nın Etkileri ve Değerlendirmesi

1. SOSYAL GÜVENLİK REFORMU EKONOMİK SORUNLARI ÇÖZMEDE BAŞARILI OLABİLİR Mİ?