Bir verginin matrahı, o verginin borcunun hesaplanmasına dayanak oluşturur ve vergi konusu vergi borcunun hesaplanması amacıyla ekonomik bir değere ya da teknik-fiziki ölçülere indirgenir. Bu haliyle bir verginin matrahı da iki şekilde karşımıza çıkar. Eğer matrah ekonomik değer olarak ifade ediliyorsa, bu tür matrahın adı ad-valorem matrah, teknik birim ya da fiziki ölçüden oluşuyorsa bu tür matrahın adı da spesifik matrahtır.
18.2.1963 tarihli ve 197 sayılı kanun ile vergi sistemimize giren Motorlu Taşıtlar Vergisi, vergileme ölçü ve hadlerini esas alan (I), (II) ve (IV) sayılı tarifelere göre hesaplandığı ve bu tarifelerde motorlu taşıtların silindir hacmi, model, koltuk sayısı ya da kalkış ağırlığı gibi özellikleri dikkate alınarak matrah cm3, yaş, kg gibi teknik-fiziki değer ve ölçülere dayandığı için, spesifik matraha sahip bir vergi örneğidir. Uygulama bu şekilde devam ederken, 1.1.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 1.1.2018 ve sonrasında alınan otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinin vergi miktarının tespitinde silindir hacmi ve yaş ölçülerinin yanında, bir üçüncü ölçü olarak taşıtın vergisiz satış bedeli (ham bedel) de dikkate alınmaya başlanıyor ve dolayısıyla Motorlu Taşıtlar Vergisi ayrıca ad-valorem matraha sahip oluyor. Bu haliyle vergileme ölçü ve hadlerine de 31.12.2017 tarihinden (bu tarih dahil) önce kayıt ve tescil edilen otomobil vb. taşıtlara ilişkin 197 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesinde düzenlenen (I/A) sayılı tarife ilave ediliyor.
Peki, 2018 yılından itibaren alınan otomobil vb. taşıtlar için vergisiz satış bedeli nasıl tespit ediliyor? Bunun için Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği’nin yayımladığı kasko değer listesine (her yılın ocak ayında yayımlanan) bakılmalı. Çünkü Gelir İdaresi Başkanlığı söz konusu listeyi esas alacak. Haliyle kasko değeri yüksek araçların, Motorlu Taşıtlar Vergisi de yüksek olacak. Ancak (I) sayılı tarifede otomobilin hesaplanan yıllık Motorlu Taşıtlar Vergisi tutarı, otomobilin kasko değerinin %5’ini aşarsa, sigorta acentelerine başvurun. Buradan alacağınız bir formun vergi dairesine teslimi sonucunda, yıllık Motorlu Taşıtlar Vergisinin aynı yaş grubunda bulunan taşıtlara ait vergi tutarları, bir alt kategoriden ödenmesi gerektiğini unutmayın.
